امروز دوشنبه 4 فروردین 24 مارس روز جهانی سل است

هر ساله در ۲۴ مارس، جهان «روز جهانی سل» را گرامی میدارد تا آگاهی ها دربارهٔ بیماری سل افزایش یابد و تلاشها برای ریشه کن کردن این بیماری عفونی مرگبار تقویت شود. این تاریخ به یادبود کشف دکتر رابرت کخ، دانشمند آلمانی، در سال ۱۸۸۲ انتخاب شده است. او در این روز اعلام کرد که باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس عامل بیماری سل است، کشفی که راه را برای تشخیص و درمان این بیماری هموار کرد.

سل چیست و چرا نگران کننده است؟
سل (TB) یک بیماری عفونی است که عمدتاً ریه ها را درگیر میکند، اما میتواند به سایر اندامها نیز حمله کند. این بیماری از طریق ذرات معلق در هوا هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن فرد مبتلا منتقل میشود. علائم شایع آن شامل سرفهٔ مزمن (گاهی با خون)، تب، کاهش وزن و خستگی است.

با وجود پیشرفتهای پزشکی، سل همچنان یکی از کشنده ترین بیماریهای عفونی جهان است:

سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر به سل مبتلا میشوند.

بیش از ۱.۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ بر اثر این بیماری جان باختند.

سل دومین عامل مرگ ومیر ناشی از بیماریهای عفونی پس از کووید-۱۹ است.

چالشهای مبارزه با سل

۱. سل مقاوم به دارو (MDR-TB):
شکلهای مقاوم سل در برابر آنتیبیوتیکها درمان را پیچیده و هزینه بر کرده است. سالانه حدود نیم میلیون مورد جدید سل مقاوم گزارش میشود.

۲. تأثیر کووید-۱۹:
همه گیری کرونا خدمات تشخیصی و درمانی سل را مختل کرد و منجر به افزایش موارد تشخیص نشده و مرگ ومیرها شد.

۳. نابرابریهای اجتماعی:
فقر، سوءتغذیه، زندگی در محیط های شلوغ و دسترسی ناکافی به خدمات بهداشتی، خطر ابتلا به سل را افزایش میدهد.

اقدامات کلیدی برای مقابله با سل:

تشخیص سریع و درمان مؤثر: گسترش تست های سریع و دسترسی به رژیم های درمانی کوتاه مدت.

پیشگیری: واکسیناسیون نوزادان با واکسن BCG و ارائهٔ درمان پیشگیرانه به افراد پرخطر.

مبارزه با سل مقاوم: توسعهٔ داروهای جدید و مقرون به صرفه.

آگاهی بخشی: کاهش انگ اجتماعی مرتبط با سل و آموزش عمومی دربارهٔ راه های انتقال.

نقش شما چیست؟
هر فرد میتواند با افزایش آگاهی، حمایت از کمپین های بهداشتی و فشار بر سیاستمداران برای اختصاص بودجهٔ بیشتر به مبارزه با سل مشارکت کند. سازمان هایی مانند WHO و صندوق جهانی مبارزه با ایدز، سل و مالاریا برنامه هایی مانند «استراتژی پایان سل» را دنبال میکنند که هدف آن کاهش ۹۰٪ مرگ ومیر و ۸۰٪ موارد ابتلا تا ۲۰۳۰ است.

نتیجه گیری
سل یک بیماری قابل پیشگیری و درمان پذیر است، اما برای محو کردن آن نیاز به تعهد جهانی داریم. روز جهانی سل یادآوری است که با همکاری علمی، سیاسی و اجتماعی میتوان به این اپیدمی خاموش پایان داد.

بیاییم با همکاری، دنیایی عاری از سل بسازیم.